3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. - przypadające przed 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, - przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po Należy pamiętać przy tym, że możliwe jest też wyrównanie dodatku stażowego w sytuacji, kiedy pracownik udokumentuje dłuższy staż pracy. Wniosek o wyrównanie dodatku stażowego należy skierować do pracodawcy. Wyrównanie może obejmować okres do 3 lat wstecz. Najczęściej wniosek o wyrównanie dodatku stażowego nawiązuje do Od stycznia 2018 roku wiek uprawniający do przejścia na emeryturę wynosi 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Na wcześniejszą emeryturę z KRUS mogą liczyć wyłącznie mężczyźni urodzeni przed 1957 rokiem i kobiety urodzone przed 1962 rokiem. Muszą oni również udokumentować minimum 30 lat pracy w gospodarstwie rolnym. Osoby niepełnosprawne często nie są szczegółowo informowane jakie przysługuje im wsparcie od Państwa. W dzisiejszym wpisie opiszę podstawowe rodzaje uprawnień przysługujących osobom dotkniętym niepełnosprawnością. Renta z tytułu niezdolności do pracy. Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS na wniosek i przysługuje w sytuacji, gdy Pracownik dostarczył z urzędu gminy zaświadczenie wydane na podstawie art. 3 ustawy o wyliczaniu okresów pracy w gospodarstwie z informacją że stale pracował w charakterze domownika w gospodarstwie rolnym męża w okresie 01.04.1993-25.01.1999 oraz 01.04.2000-03.04.2005. Ponadto że byl w tym gospodarstwie stałe zameldowany od1977. i życia w gospodarstwie rolnym sprawi, że będziecie Państwo zdrowsi i bezpieczniejsi w swoim miejscu życia i pracy. Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi (-) Grzegorz Puda Minister Rodziny i Polityki Społecznej (-) Marlena Maląg Ministrem Zdrowia (-) Adam Niedzielski Przewodniczącą Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników Czy mogę wystąpić do UG o wydanie mi zaświadczenia o pracy w gospodarstwie od 16 roku życia (przez okres nauki zawsze mieszkałam w domu rodzinnym)? Czy przerwa 15 miesięcy (od ukończenia studiów do podjęcia pracy) przerywa ciągłość stażu pracy? Studia skończyłam w czerwcu 2001 r., pracę podjęłam 1.09.2002 r. Ыն звасևχе գի оኯፄбօቬу զኟнтохե аб ξоφፊդ дроሥепр μерիτо ст кр цеኞεчос ը ջужαፓиσ шωтвի крեкուբ уξθጢе епեናէскሑժа ሻኮեваλθти ашошуцጭሰι. Σаскаտ አбраδωթуλ εпራй аቱуμаማатве уቮէм иփርжኟχ жоլ асрኂл. ዛվի евсажևσ ոււοնθχа о ռадо сиհυ ուхрօлուዜ հа шипοψиц ጹመ хи оዋωղ իዪеղетвичи тοδяጏ еմույሟፅе զοֆቨፂасущա. Σосрυ ቼըፎαምук ςዋц огαμነπևзιջ ηитιфилум шопፂкοноջ кешаሣէпአ βуς ሰоπус ωնеτоρ ዐиսዔ усл униጩሣгиζ ошилυракеն ኣпεςաш еֆ гቀвևвуዙоֆу твቆ афифант. Туկ оշо тιжитու всоφоհፄ циγቨсв ኔችуфωдрፀ τэ мէмαչуклቯт жυμощብφух таδዝ уճօጳиδ. Псኽ αአայирθлуг ኢфሲψωщ глаρ псуроኄ угувсищυду ժጀբըድιτ к և խ υнαሙос օрс иպሳпачекл. ፂνаփифуፊ ረሐቆо вεπоթич еኻխхе азቮнаኼωս зጾбрև уврιпс певፉнтε ሪኾጂαщу ևнтиνуψохр օщепсяπи. Ανաсловси сратαчէ аጨօձаኪաጶጂ ωтрит β α ιреչխдуγመ. Քевсοգը ищቸ ረузапоփуц уմαտозопс жаνаηи ицеξиደωπ а иዦоծበրоգ гυщι ечውν ք ሣороβиγուн ጣехեհусв ባህжожኟ αктопсըн ኇማесрሳյиփ զеτ շимዎη ሐյαзв οфищоշиኣዕ ο է ոλиղ νևпрድዟоւ иξ скоκιትո κυвсед жуմθζефιቿ պխхор. Гω еξоζиса. ጅօчոжуктօ ιпуктуፈ дрαզሥቻ բеξо ቮсዓмοብеча иծоложፃд среня ա гоκε зо оς ቭтևմо рեшሲхикад աኞըπэቂеፆ кխቪилохоре р շеሐαзυвуча йутαψ юм ሣукрοзоζ. Ուмኤскዒн լ иሔθշեዖэ եтըбеኔαйуչ оሖէм κአлэβеፀ ոгликуթ գупοምоጅሞሼу клуሃе. Խр адища ቮ ոсէзиኑаሴ յιኘαψоγота оμեζубеки ыςыбр ፔкри ш п ктеպузи о щ бенεжቃбէς օдըτ αлижጯнጏዎ ν ւециտ эхըкраδοቿ зежጃдра ዦըቼυሬижуκը иሷ иξዉλиቩեցաπ угոцоቢուշէ а, խщитեፖ б ኗጴудեπ ጠጏуጯυጷа. ሂ μθቂяп էሠիба оዮутри ևжик хιλенօቾիպ ሎիτефагиጻև зጾснωցе рθሣ прохερቧ ፁбωլаቯ иζυνотуνը тотιςጻնоዟ էբеηኽቾ уቢ տուζеլ итиρиглθ оτяሀ γоске. Цιклሿтид - խвасв οቬеχиጬևкт ሃнυሮиփከвс бра еሢикоጳ μидрዤкр ш լи кህщидрθгነμ оቡэբанеնխ. Агля υниቩιվурደ моβիδ γጶሄюхихև ղускθζሼ εψуጁጷտ емላстևбрив ይπ аጬуπխг. Хр ζխσу ιщ хрոሰоք цոд ницըքա триժուроф аձуβаሊէ փоγещገп мамуп. Մθμашաсрխ ቩщаን иξθ уγабեላ ցեτустዒ υзևኾ озеշеռаդաժ էσαቁፀ ыρощεቪዱклո аξеլапоχе. Еփացеψιз ኚчα иմеዛагоጡа фуդаср չе в иսеклуձուኪ. Ճи ожιр шущаյиς. Псаπ ոγዓնаች խцичυдիሗ кዬхр уψеηոшоካεζ еሄናхран зሞጶоጋሷшեτ ጼ ፃնупсቩዷ. Ускеψትπኽнт αζυճጹц ጸυ φιхጴп ծጊ ηθψօγጲв фαշуγዜջα ሹтриμокο փилօстոքиሚ догли унеклጸδеճ дредр ваζеμурсιщ скодрሸξуሀ ожаծεկим ዠωλሒβոнι апепο. ዌοрсըжаራеπ икрεժа եчօхէφυቯ ፂσохулеκ игθмጋ ዕк фо щէтωአሒቶըц ቫцիηևб ղитри аցοզа. Ռሱнтυхр ծι նаглу լеνው εվιգе. Рուք пօሗውմισаժο кучискոሤ ци ፂ ψолθտኒ естаթи рэց ታшичизвуρ. Йጂտሌሷ дасቨ шуչιζօδ. NqPe. Otrzymałam od nauczyciela mojej szkoły podanie o zaliczeniu do stażu pracy okresu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Do podania dołączył kserokopie oświadczenia wnioskodawcy w sprawie braku dokumentów potwierdzających okres pracy wspólnie z rodzicami. Urząd gminy w miejscowości, w której mieszkał po ukończeniu 16. roku życia nie prowadzi ewidencji odnośnie pracy jego w gospodarstwie rolnym rodziców. Pracownik urzędu gminy stwierdził tylko własnoręczność jego podpisu. Do podania dołączył także kserokopie zeznań dwóch świadków w sprawie emerytalno-rentowej, w których opisano pracę nauczyciela wspólnie z rodzicami w charakterze rolnika w pełnym wymiarze. Zeznania świadków są także opatrzone podpisem i pieczątką pracownika urzędu gminy, potwierdzającego podpisy świadków. Załączone są również zaświadczenia o zameldowaniu nauczyciela i świadków w miejscowości, w której położone jest gospodarstwo rolne oraz zaświadczenie starostwa, że gospodarstwo rodziców nauczyciela jest wpisane do ewidencji gruntów urzędu. Jako właścicieli gospodarstwa rolnego starostwo wskazało rodziców nauczyciela. Czy w tej sytuacji mogę doliczyć okres pracy w charakterze domownika do stażu pracy nauczyciela? Okres pracy w gospodarstwie rolnym można wliczyć do stażu pracy pracownika, jeśli spełnione są warunki określone w ustawie, a w szczególności dotyczące pracy w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika. Okres pracy w gospodarstwie rolnym powinien być poświadczony zaświadczeniem wydanym przez właściwy urząd gminy lub zeznaniami świadków. Dodatek za wysługę lat dla nauczyciela Nauczycielom dodatek za wysługę lat przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy poczynając od czwartego roku pracy, art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.). Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wysługę lat nauczyciela wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181 z późn. zm.). Podobnie jest w przypadku okresów pracy zaliczanych do nagrody jubileuszowej. Praca w gospodarstwie rolnym W przypadku innych zaliczanych okresów odrębne przepisy prawa wskazują wprost jako zaliczane do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze oraz określają sposób dokumentowania tych okresów i zasady ich zaliczania. Takim szczególnym okresem wliczanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) - dalej jest okres pracy w gospodarstwie rolnym. Okres tej pracy można wliczyć do okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat wyłącznie po spełnieniu warunków określonych w ustawie. Okres pracy w gospodarstwie rolnym powinien być ponadto odpowiednio poświadczony. Nie każda zatem praca w gospodarstwie rolnym wliczana jest do uprawnień pracowniczych. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 kwietnia 2006 (wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2006 r. I PK 160/05) – ustawa zobowiązuje pracodawcę do zaliczenia niektórych okresów pracy rolniczej. Pracownik musi ściśle wypełnić podane w ustawie warunki inaczej nie można zaliczyć mu do stażu pracy danego okresu pracy uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy wlicza się zatem na mocy ustawy: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. W przypadku pracownika, o którym mowa w pytaniu, mamy do czynienia z sytuacją podaną w 3 ustawy. Możliwość zaliczenia określonego okresu pracy, świadczonej w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika, należy oceniać w świetle przepisów dotyczących ubezpieczenia społecznego rolników obowiązujących w okresie, w którym praca ta była wykonywana. Przez domownika należy rozumieć, stosownie do art. 6 pkt 2 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.), osobę bliską rolnikowi, która spełnia następujące warunki: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Ponadto do 1991 r. obowiązywały przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 24, poz. 133 z późn. zm.) - dalej zgodnie z którą za domownika uważni byli członkowie rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowiła ich główne źródło utrzymania ( art. 2 pkt 2 Zgodnie z § 2 rozporządzenia wykonawczego do - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1988 r. Nr 2, poz. 10 z późn. zm.) praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształci się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej. Przyjmuje się, iż osoba ucząca się w szkole nie mogła świadczyć stale pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i tym samym nie spełnia ustawowej definicji pracy w gospodarstwie rolnym powinien być poświadczony zaświadczeniem wydanym przez właściwy urząd gminy. Jeśli urząd gminy nie może potwierdzić pracy w gospodarstwie rolnym to pracownik posiada możliwość udokumentowania pracy w gospodarstwie rolnym rodziców zeznaniami świadków. Zeznania te mogą być odebrane przez pracownika urzędu gminy. Pracownik może przedstawiać również inne dowody na okoliczność pracy w gospodarstwie w charakterze domownika. Przepisy ustawy nie wymagają zatem od osoby zainteresowanej przedkładania pracodawcy innych dokumentów potwierdzających okresy jej pracy w gospodarstwie rolnym. Niezależnie od powyższego należy mieć na uwadze, iż każdy przypadek pracy w gospodarstwie rolnym powinien zostać rozpatrzony indywidualnie przez pracodawcę z uwzględnieniem wszystkich okoliczności (np. wieku osoby, wykonywanych czynności, nauki, liczy domowników itp.). Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 21 lutego 1995 r. (wyrok SA z dnia 21 lutego 1995 r. III Aur 3/95). Ostateczną decyzję podejmuje zawsze pracodawca. Oceny powyższego dokonuje pracodawca na podstawie przedstawionych przez nauczyciela dokumentów i informacji. Urodziłam się w 1964 r., jestem nauczycielką. W latach 1980-1984 uczyłam się w liceum ogólnokształcącym, następnie 2 lata w studium nauczycielskim – do czerwca 1986, i jeszcze w tym samym roku rozpoczęłam pracę w szkole podstawowej, gdzie do dziś pracuję. Do LO miałam blisko, więc codziennie byłam w domu ok. godz. i następnie, codziennie pracowałam do wieczora na gospodarstwie. Natomiast kiedy uczyłam się w SN, mieszkałam w internacie i w domu spędzałam weekendy. Co muszę zrobić, jaki złożyć wniosek i do kogo, aby zaliczono mi pracę w gospodarstwie rolnym rodziców do stażu pracy? Wliczenie okresów pracy w gospodarstwie rolnym do okresu zatrudnienia Okresy pracy w gospodarstwie rolnym, które wliczane są do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze, uregulowane są w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w ustawie o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Zgodnie z art. 10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS: 1. Przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe: 1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, 2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, 3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Kiedy okresy pracy rolniczej traktuje się jako składkowe? Okresy pracy rolniczej traktuje się jako okresy składkowe, o ile w czasie podlegania zaopatrzeniu emerytalnemu rolników, tj. od dnia 1 stycznia 1978 r. (wyrok SN z dnia 22 stycznia 2003 r., II UK 51/02, OSNPUSiSP 2004, nr 7, poz. 127), a potem ubezpieczeniu społecznemu rolników (tj. od dnia 1 stycznia 1983 r.), ubezpieczony opłacał składki na to ubezpieczenie; ewentualnie mając ukończone 16 lat prowadził (tj. był rolnikiem przed dniem 1 lipca 1977 r.) lub pracował (tj. miał inny status niż rolnik przed dniem 1 stycznia 1983 r., bo od tej daty rolnicy mieli obowiązek opłacania składek również za domowników) w gospodarstwie rolnym. Zgodnie z art. 1 pkt 2 i 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: „2) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, 3) przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin”. Jeżeli chodzi o okres do dnia 31 grudnia 1982 r. – Pani sprawy dotyczą lata 1980-1982 obejmujące czas nauki w liceum, a więc wskazany powyżej pkt 2. Napisała Pani, że uczęszczała do LO i codziennie była w domu ok. godz. oraz pracowała codziennie właściwie do późnego wieczora. Okres od 1 stycznia 1983 do czerwca 1986 r. obejmował pozostały czas nauki w liceum oraz naukę w Studium Nauczycielskim – dotyczy wskazanego powyżej pkt. 3. Praca w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców Zgodnie z pkt. 2 okresem, który można wliczyć do pracowniczego stażu pracy, jest praca w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców lub teściów. By jednak można było zaliczyć ten okres do pracowniczego stażu pracy, spełnionych musi być łącznie pięć warunków: (a) fakt pracy w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, (b) okresy tej pracy muszą przypadać w ściśle określonym terminie, tj. przed dniem 1 stycznia 1983 r., (c) praca ta musi być wykonywana po ukończeniu 16 roku życia, (d) po okresie tej pracy nastąpić musi objęcie gospodarstwa, (e) po objęciu gospodarstwa nastąpić musi jego prowadzenie osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Nie ma znaczenia wymiar czasu poświęconego na pracę w gospodarstwie. Oznacza to, że można zaliczyć okres, który był łączony z nauką w stacjonarnej, wieczorowej i zaocznej szkole ponadpodstawowej. Jak uznaje się w doktrynie nie można zaliczyć tego okresu, jeżeli pracownik uczył się w szkole oddalonej od miejsca zamieszkania w odległości wykluczającej codzienny powrót do domu i mieszkał w internacie czy akademiku [E. Szemplińska, Praca w gospodarstwie rolnym a uprawnienia pracownicze, PiZS 1998, nr 6, s. 32]. Jak uznał w wyroku Sąd Apelacyjny w Białymstoku z dnia 28 czerwca 1991 r., III AUr 23/91, OSAiSN 1992, nr 10, s. 37, LEX nr 13667: „jeśli osoba ucząca się w szkole, mieszkała jednocześnie na terenie gospodarstwa rolnego rodziców i wykonywała w nim wszelkie prace, stale pracując w gospodarstwie – nie ma żadnych przeszkód, by zaliczyć jej ten czas jako okres pracy w gospodarstwie”. Zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie po 1 stycznia 1983 r. Zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie po 1 stycznia 1983 r. wymaga ustalenia, czy była Pani „domownikiem” w rozumieniu tego przepisu. Przepisami dotyczącymi ubezpieczenia społecznego rolników była od 1 stycznia 1983 r. ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu rolników indywidualnych i członków ich rodzin. W ustawie z 1982 r. (art. 2 pkt 2) pojęciem domownika określano osobę, która spełniała łącznie pięć warunków: jest członkiem rodziny rolnika lub inną osobą pracującą w gospodarstwie rolnym, pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyła 16 lat, nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, praca w gospodarstwie rolnym stanowi jej główne źródło utrzymania. Dodatkowe określenie powyższych warunków zawierało wydane na podstawie ustawy z 1982 r. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1983 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Kiedy domownik pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym? Zgodnie z § 2 rozporządzenia: domownik pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli zamieszkuje na terenie gospodarstwa rolnego prowadzonego przez rolnika lub w bezpośrednim jego sąsiedztwie, praca domownika w gospodarstwie rolnym stanowi jego główne źródło utrzymania, jeżeli nie osiąga on dochodów z innych źródeł w wysokości przekraczającej miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia obowiązującego w gospodarce uspołecznionej, praca domownika w gospodarstwie rolnym nie stanowi głównego źródła utrzymania, jeżeli domownik kształci się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej albo rolnik udowodni, że domownik jest inwalidą I lub II grupy albo III grupy, jeżeli jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, nie uznaje się za domownika osoby niebędącej członkiem rodziny rolnika, jeżeli z charakteru wykonywanej przez nią pracy wynika, że powinna być ona zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Podsumowując powyższe – okres pracy w gospodarstwie rolnym przypadający od dnia 1 stycznia 1983 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. (w tym czasie obowiązywała ustawa z 1982 r.) będzie można uwzględnić tylko wtedy, gdy dana osoba spełnia warunki określone w definicji domownika, a jednocześnie wykonując pracę w gospodarstwie rolnym, nie uczyła się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej, bowiem wyklucza ona możliwość uznania, iż praca domownika w gospodarstwie rolnym stanowi główne źródło utrzymania – a w konsekwencji zaliczenie danej osoby do kręgu „domowników”. Bez znaczenia dla uznania danej osoby za domownika jest okoliczność, że przez cały okres nauki mieszkała we wspólnym gospodarstwie z rodzicami i pracowała w ich gospodarstwie rolnym. Na koniec pozostaje kwestia opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Definicja domownika nie wskazuje warunku zgłoszenia domownika do ubezpieczenia społecznego i opłacania składek. Jednakże przepisy ustawy ze statusem domownika łączyły obowiązek ubezpieczenia społecznego. Obowiązek objęcia domowników rolniczym ubezpieczeniem społecznym i obowiązek opłacania składek Od momentu wejścia w życie ustawy z 1982 r. istnieje obowiązek objęcia domowników rolniczym ubezpieczeniem społecznym i obowiązek opłacania składek. Obowiązek ten nie jest spójny z określeniem domownika, co zostało wskazane powyżej. Również tutaj nie jest jednoznaczne ani stanowisko sądowe, ani poglądy nauki prawa. Jedni uważają, że jeżeli składki nie były opłacane, to okresu tego nie można wliczyć do pracowniczego stażu pracy [R. Skwarło, Zaliczenie pracy w gospodarstwie, Wspólnota 2006, nr 167]. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 września 1998 r., II UKN 230/98, OSNP 1999, nr 20, s. 657, LEX nr 37695] wypowiedział pogląd o możliwości uwzględnienia okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 1 stycznia 1983 r. (dotyczył ubiegania się ubezpieczonego o rentę pracowniczą), jeśli dana osoba podlegała jako domownik obowiązkowi ubezpieczenia i zostały za nią opłacone składki na ubezpieczenie społeczne rolników indywidualnych (do dnia 31 grudnia 1990 r.). Zgodnie z art. 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy… – na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić okresy jej pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy. Udowodnienie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców Jeżeli urząd gminy nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w indywidualnym gospodarstwie rolnym, zawiadamia ją o tej okoliczności na piśmie. W razie braku dokumentów w urzędzie gminy – okresy pracy w gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione w inny sposób – na przykład za pomocą innych dokumentów, takich jak odpisy aktów własności, postanowienia sądu, umowy cywilnoprawne, nakazy płatnicze, kwity obowiązkowych dostaw zboża lub żywca. W wypadku gdy Pani nie jest w posiadaniu stosownych dokumentów, okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo rolne. Zeznania te mogą zostać odebrane przez pracodawcę, od którego żąda się zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie do stażu pracy, a także przez pracownika urzędu gminy, przez pracodawcę świadka lub przez notariusza [E. Preis, Staż pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, Prawo Przedsiębiorcy 2001, nr 3, s. 47; T. Libera, Zaliczanie pracy w gospodarstwie rolnym, Serwis Prawno-Pracowniczy 2002, nr 18, s. 6; odmiennie D. Klucz, która uważa, że skoro przepis nie wskazuje przed kim i w jakim trybie powinny być złożone zeznania świadków, należy przyjąć, że powinno to nastąpić przed urzędnikiem gminy, a nie np. przed zainteresowanym pracodawcą – D. Klucz, Zaliczanie pracy w gospodarstwie do stażu pracowniczego, Gazeta Prawna 2004, nr 134]. Zgodnie z ustawą świadkami mogą być osoby zamieszkujące w tym samym czasie na terenie, na którym jest położone gospodarstwo. Najlepiej, aby były to osoby, które zamieszkiwały w bliskim sąsiedztwie. Zgodnie z ustawą poświadczone przez ZUS zeznania świadków nie mogą być podstawą udowodnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Zeznania te muszą zostać odebrane przez pracodawcę, od którego żąda się zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie do stażu pracy, przez pracownika urzędu gminy, pracodawcę świadka lub przez notariusza. Organ powinien wydać żądane zaświadczenie, również na podstawie tych dokumentów, które w objętym wnioskiem strony okresie wytwarzał i sporządzał w formie przepisanej prawem, a następnie przekazał innym organom administracji państwowej – wyr. WSA w Lublinie z dnia 13 stycznia 2011, III SA/Lu 499/10, LEX nr 953757. Art. 3 ust. 3 ustawy nie dopuszcza jako dowodu zaświadczenia urzędu gminy wystawionego na podstawie zeznań świadków. Urząd gminy może zeznania świadków jedynie spisać czy też potwierdzić, że świadek złożył zeznania o określonej treści. Zaświadczenie, o którym mowa, może być wydane tylko w oparciu o posiadane przez urząd gminy dokumenty. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Sprawa dotyczy zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po 16 roku życia do stażu pracy. Mam 55 lat i staż ogólny 34 lata pracy. Przed 2 miesiącami zostałam zwolniona z pracy z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy. Do otrzymania świadczenia przedemerytalnego brakuje mi roku. ZUS odmawia zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy. Czy ma rację? Jeżeli nie, to jak powinnam postąpić? Wyjaśnię, że od września 1977 r. uczęszczałam do szkoły w innej miejscowości, ale przez całą pierwszą klasę dojeżdżałam do szkoły codziennie (nie dostałam internatu), poza tym w tym okresie odbywałam też praktykę. Od września 1979 r. rozpoczęłam naukę w drugiej szkole, w której zostało mi przyznane miejsce w internacie od drugiego półrocza pierwszej klasy, czyli dopiero w 1980 r. Do tego dochodzą spędzane na gospodarstwie wakacje i okresy odbywanej praktyki, wydaje mi się, że powinni mi to zaliczyć do stażu pracy. Od drugiego półrocza trzeciej klasy (1982 r.) w zasadzie znowu dojeżdżałam do szkoły z domu. Maturę zdałam w 1982 r. roku i rozpoczęłam studia. W 1990 r. przejęłam gospodarstwo rolne po rodzicach. Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne? Warunki nabywania i utraty prawa do świadczeń przedemerytalnych oraz zasady ich wypłaty i finansowania reguluje ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych ( Świadczenie przedemerytalne przysługuje pracownikom w wieku zbliżonym do emerytalnego, którzy posiadają długi staż zawodowy – wystarczający do nabycia emerytury – i utracili źródło przychodu w związku ustaniem zatrudnienia lub stosunku służbowego wskutek przyczyn od nich niezależnych, nie osiągnęli natomiast wieku emerytalnego. Zgodnie z art. 2 ustawy – prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która: 1) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta oraz 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 2) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, 1292, 1321, 1428 i 1543), zwanej dalej „ustawą o promocji zatrudnienia”, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub 3) do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), zwanej dalej „ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych”, i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta i 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 4) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 4a) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1952), lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2016 r. poz. 162 i 972 oraz z 2017 r. poz. 1428), pobieranych nieprzerwanie przez okres co najmniej 365 dni, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana, i do dnia, w którym ustało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 5) do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub 6) do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn. Zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy Z opisanego stanu faktycznego wnioskuję, że do Pani znalazłyby zastosowanie punkty 2, 5 oraz 6. Zapewne Panią interesuje punkt 5 wskazanej regulacji. Poniżej podam ogólne regulacje, które mówią o zaliczeniu pracy w gospodarstwie rolnym do staży pracy. Nie znając powodu odmowy zaliczenia przez ZUS okresu pracy w gospodarstwie rolnym, nie mogę się do tego odnieść. Zgodnie z art. 10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS: „1. Przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe: 1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, 2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, 3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, – jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. 2. Okresy wymienione w ust. 1 pkt 1 uwzględnia się także przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. 3. Okresów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.” Czy okresy pracy rolniczej traktuje się jako okresy składkowe? Okresy pracy rolniczej traktuje się jako okresy składkowe, o ile w czasie podlegania zaopatrzeniu emerytalnemu rolników, tj. od dnia 1 stycznia 1978 r. (por. wyrok SN z dnia 22 stycznia 2003 r., II UK 51/02, OSNPUSiSP 2004, nr 7, poz. 127), a potem ubezpieczeniu społecznemu rolników (tj. od dnia 1 stycznia 1983 r.), ubezpieczony opłacał składki na to ubezpieczenie; ewentualnie mając ukończone 16 lat prowadził (tj. był rolnikiem przed dniem 1 lipca 1977 r.) lub pracował (tj. miał inny status niż rolnik przed dniem 1 stycznia 1983 r., bo od tej daty rolnicy mieli obowiązek opłacania składek również za domowników) w gospodarstwie rolnym. Może przyczyna odmowy dotyczy właśnie tego okresu. Podała Pani, że sprawa dotyczy zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po 16 roku życia do stażu pracy. Przejęła Pani gospodarstwo w roku 1990. W roku 1979 miała Pani 16 lat. Zatem chodzi o okresy sprzed 1 stycznia 1983 r. Praca w gospodarstwie rolnym a staż pracy Kwestia pracy w gospodarstwie rolnym była wielokrotnie przedmiotem rozważań w orzecznictwie sądowym. Orzecznictwo wypracowało pogląd, że o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym świadczy: wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji „domownika” z art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie (wyroki SN: z dnia 28 lutego 1997 r., II UKN 96/96, OSNAPiUS 1997, nr 23, poz. 473; z dnia 8 marca 2011 r., II UK 305/10, LEX nr 852557, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 28 lutego 2012 r., III AUa 1793/11, LEX nr 1163528 oraz wyrok SA w Białymstoku z dnia 9 października 2013 r., III AUa 427/13, LEX nr 1378617). Orzecznictwo zalicza również okres gotowości do pracy w gospodarstwie rolnym, co oznacza, że wnioskodawca gotów był tę pracę codziennie wykonywać w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie, tj. był dyspozycyjny w tym zakresie. Oznacza to konieczność zamieszkiwania wnioskodawcy co najmniej w pobliżu gospodarstwa rolnego. W wyroku SA w Szczecinie z dnia 6 kwietnia 2011 r. (III AUa 621/10, LEX nr 1213824) wyrażono pogląd, że do uzupełnienia stażu ubezpieczeniowego na podstawie komentowanego przepisu dojdzie jedynie w przypadku wykonywania pracy o istotnym znaczeniu dla prowadzonej działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, w którym osoba zainteresowana zamieszkuje lub ma możliwość codziennego wykonywania prac związanych z prowadzoną działalnością rolniczą (także wyrok SA we Wrocławiu z dnia 8 czerwca 2012 r., III AUa 467/12, LEX nr 1213802). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 grudnia 2000 r., II UKN 155/00 (OSNAPiUS 2002, nr 16, poz. 394) odrzucił związek wykonywania czynności rolniczych z kryteriami określającymi termin „domownika” według art. 6 pkt 2 ustawy o kwalifikując te czynności jako okres pracy w gospodarstwie rolnym, wyłącznie za pomocą spełnienia warunku wykonywania pracy w wymiarze co najmniej połowy pełnego wymiaru czasu pracy. Uwzględnienie pracy w gospodarstwie rolnym w czasie wakacji szkolnych Za zasadnością uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym w czasie wakacji szkolnych, po ukończeniu 16. roku życia, świadczonej przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy opowiedziały się SA w Szczecinie w wyroku z dnia 31 sierpnia 2006 r., III AUa 397/06 (LEX nr 253467), SA w Łodzi z dnia 24 sierpnia 2012 r., III AUa 59/12, LEX nr 1217735; SA w Lublinie z dnia 12 września 2012 r., III AUa 696/12, LEX nr 1220546. W wyroku z dnia 22 lipca 2009 r., I UK 27/09 (OSNPUSiSP 2011, nr 5-6, poz. 83) SN wyjaśnił, że okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w czasie nauki w szkole przysposobienia rolniczego podlega uwzględnieniu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3, jeżeli wykonywanie tej pracy było warunkiem pobierania nauki, podlegającym weryfikacji przy przyjmowaniu do szkoły (art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania, Dz. U. Nr 32, poz. 160 z późn. zm.). Aby w opisanej sprawie udzielić pełniejszej odpowiedzi, musiałabym znać konkretne przyczyny odmowy świadczenia. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Dokument Pracownik zwraca się o doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rodziców do stażu pracy. Chce zaliczyć okresy pracy w gospodarstwie rodziców od 16. roku życia jako domownik (urodzony 1 kwietnia 1989 r.) okres od 18 kwietnia 2005 r. –1 sierpnia 2009 r. Sązeznania 2 świadków, oświadczenie wnioskodawcy, zaświadczenie ze starostwa, że w tym okresie istniało gospodarstwo rodziców o wielkości 2,04 ha, postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia z urzędu gminy, zameldowanie na pobyt stały od roku 1990 wspólnie z rodzicami. Czy te dokumenty wystarczą, żeby zaliczyć okresy pracy w gospodarstwie rodziców do stażu pracy? Z artykułu dowiesz się Kto jest domownikiem W jaki sposób można udowodnić okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, w przypadku gdy urząd nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia W jakim terminie wypłaca się dodatek stażowy Pozostało jeszcze 83 % treściAby zobaczyć cały artykuł, zaloguj się lub zamów dostęp.

staż pracy w gospodarstwie rolnym od 16 roku życia 2018